INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Krzysztof Lasocki h. Dołęga      herb braci Lasockich, w tym Krzysztofa PSB i Stansiława PSB - Mikołaj REY, Zwierziniec, Kraków 1574 - w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl.

Krzysztof Lasocki h. Dołęga  

 
 
Biogram został opublikowany w 1971 r. w XVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Lasocki Krzysztof h. Dołęga (zm. ok. 1580), poseł sejmowy, starosta gostyniński. Syn Stanisława, podkomorzego poznańskiego (zob.), i Zofii Szydłowieckiej, brat Stanisława, podkomorzego łęczyckiego (zob.). Po śmierci ojca jako małoletni pozostawał L. pod opieką kuzyna Jana Lasockiego i najstarszego brata Jakuba. Brak danych o studiach. Zdaje się, że pozostawał pod dużym wpływem brata Stanisława, czołowego działacza różnowierczego, wraz z którym był przez pewien czas współwłaścicielem Pałecznicy w Miechowskiem. Za jego chyba przykładem przeszedł na protestantyzm i w r. 1551 założył pierwszy w ziemi łęczyckiej zbór w Brzezinach. T. r. został oskarżony o utrzymywanie w Brzezinach «heretyków», magistra Grzegorza «Zagrobnego» (Grzegorza Pawła z Brzezin) i eks-augustianina Stefana z Krakowa, ale kary, którymi mu grożono, nie zostały wyegzekwowane. Nowo założony zbór stał się dodatkowym zarzewiem toczącej się publicznie przez całe lata pięćdziesiąte waśni między L-m a jego bratem Jakubem, kasztelanem łęczyckim, współdziedzicem Brzezin, który był katolikiem. W tym czasie występował także L. przeciwko proboszczowi brzezińskiemu A. F. Modrzewskiemu. Sądzić wypada, że niezbyt zgodne z głoszonymi zasadami religijnymi postępowanie znanego z chciwości L-ego zmusiło w r. 1554 Grzegorza Pawła do porzucenia stanowiska ministra w zborze brzezińskim. Dn. 9 III 1557 r. uczestniczył L. w synodzie w Krzcięcicach i prosił o wyznaczenie ministra do Brzezin. Synod skierował na to stanowisko Marcina Krowickiego. L. zamienił na zbór kościół w Suserzu, łupiąc go przy tym. Działalność antykościelna sprowadziła na L-ego klątwę (1551), a arcbp M. Dzierzgowski zaprzeczał mu prawa patronatu nad parafią w Brzezinach. W latach sześćdziesiątych był zapewne L. arianinem, uczestniczył w synodzie bełżyckim w r. 1569.

W r. 1556, posłując z woj. łęczyckiego na sejm warszawski, rozpoczął L. działalność polityczną. Reprezentował woj. łęczyckie jeszcze na sejmach piotrkowskich w l. 1558, 1562/3 i 1565. Był w Warszawie w r. 1563 podczas rewizji nadań. Zobowiązał się wtedy uiszczać opłatę z tytułu posiadania domu w Krakowie. Na sejmie 1 VI 1567 r., jako kasztelan sochaczewski, opieczętował uwierzytelnienie posłów litewskich przybyłych do Piotrkowa, ale w lipcu t. r. wspomnianą godność kasztelańską piastował już Feliks Dzierzgowski. Dn. 19 VII 1569 r., będąc już starostą gostynińskim, przypuścił do swego herbu nobilitowanych braci Stroińskich. W r. 1571 przyjął L. prawa miejskie Starej Warszawy. W czasie pierwszego bezkrólewia był posłem na sejm konwokacyjny. Po ucieczce Henryka wziął udział w sejmie warszawskim, gdzie w imieniu Rawian domagał się króla rodaka, a w braku odpowiedniej kandydatury zalecał króla szwedzkiego. Ostatecznie przeszedł na stronę zwolenników Batorego, podpisał uniwersał zwołujący zjazd do Jędrzejowa i zobowiązał się zaznajomić z jego treścią szlachtę łęczycką. Uchwałą zjazdu jędrzejowskiego 1576 r. został L. wyznaczony posłem do Litwy, aby pozyskać szlachtę dla Batorego. Na pokrycie wydatków otrzymał 700 zł. L. nie wywiązał się jednak z poruczonego mu zadania. W tym roku zalegał z opłatami ze starostwa gostynińskiego. Zmarł chyba ok. r. 1580.

L. był współwłaścicielem miasteczka Brzeziny, posiadał wieś Grzmiącą, wsie królewskie Szczawin i Szeligi (do r. 1555) w Łęczyckiem. Do tych dwu wsi nabył ponownie prawo w r. 1569. Należało do niego wójtostwo i połowa wsi Boguszyce (1549), a także wieś Kamień w ziemi rawskiej. Posiadał nadto 2 domy w Krakowie. Trudnił się też spławem zboża do Gdańska. Żoną L-ego była Ewa Szczawińska h. Prawdzic. Z małżeństwa tego miał synów: Kaspra, Jakuba i Stanisława, oraz córkę Katarzynę.

 

Boniecki; Niesiecki; Paprocki; Uruski; Żychliński, I, XVI 258; Kolankowski L., Posłowie sejmów Zygmunta Augusta, „Reform. w Pol.” R. 5: 1928; – Bartel O., Do historii Brzezin i prepozytury brzezińskiej Andrzeja Frycza Modrzewskiego, „Reform. w Pol.” R. 12: 1953–5; tenże, Grzegorz Paweł z Brzezin, „Reform. w Pol.” R. 5: 1928; Barycz H., Marcin Krowicki, „Reform. w Pol.” R. 3: 1924; Bukowski J., Dzieje reformacji w Polsce od wejścia jej do Polski aż do jej upadku, Kr. 1883 I 203; Górski K., Grzegorz Paweł z Brzezin, Kr. 1929; Kormanowa Ż., Bracia polscy, W. 1929; Kot S., Andrzeja Frycza Modrzewskiego list do króla Zygmunta Augusta, „Reform. w Pol.” R. 5: 1928; tenże, Rec. pracy T. H. Wotschke: Gregorius Pauli, „Reform. w Pol.” R. 2: 1922 s. 316; Libiszowska Z., Ziemia Sieradzka i Łęczycka w czasie pierwszego bezkrólewia, „Roczn. Łódz.” T. 4: 1961 s. 98; Urban W., Chłopi wobec reformacji w Małopolsce w drugiej połowie XVI w., Kr. 1959; Wdowiszewski Z., Szlachta przyjęta do prawa miejskiego Starej Warszawy w l. 1506–1718, „Mies. Herald.” T. 11: 1932 s. 143; – Acta Hist., I, XI; Akta synodów różnowierczych w Polsce 1550–1559, Wyd. M. Sipayłło, W. 1966 I; Akta Unii; Diariusz sejmu… 1556/7, Wyd. S. Bodniak, Kórnik 1939; Dzienniki sejmów walnych koronnych 1555 i 1558, Kr. 1869 s. 210; Frycz-Modrzewski A., Dzieła wszystkie, W. 1953 I 624, II 106; Lustracja województwa krakowskiego 1564, Wyd. J. Małecki, W. 1962; Lustracje województw wielkopolskich i kujawskich 1564–1565, Bydgoszcz 1961; Lustracje województwa rawskiego 1564 i 1570, Wyd. Z. Kędzierska, W. 1959; Matricularum summ., V 296, 3744, 3960, 3961, 3962, 4035, 4141, 5658, 10696; Najstarsze synody arian polskich, Oprac. S. Zachorowski, „Reform. w Pol.” R. 1: 1921; Orzelski, Bezkrólewia ksiąg ośmioro; Plater-Broel W., Zbiór pamiętników do dziejów polskich, W. 1858 III 40; Regestra thelonei aquatici Wladislaviensis saeculi XVI, Wyd. F. Duda i S. Kutrzeba, Kr. 1915; Rej M., Zwierzyniec, Kr. 1895 s. 136, Bibl. Pisarzów Pol., 30; Vol. leg., II 872; Źródła Dziej., IX; Źrzódłopisma do dziej. unii, cz. II oddz. I; – AGAD: ASK I nr 14 s. 388, 394; Arch. UJ: Tokarz W., Skład, organizacja i sposób obradowania koła rycerskiego na sejmie walnym na podstawie diariuszy sejmowych (mszp. pracy doktorskiej).

Irena Kaniewska

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to wersja zaktualizowana, uwzględniająca opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.        

 

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

rodzeństwo - 4 (w tym 2 braci), klątwa kościelna, kasztelania sochaczewska, zmiana wyznania, spław zboża do Gdańska, ród Dołęgów, bezkrólewie po wyjeździe i detronizacji Króla Henryka, herb rodu Dołęgów, posiadanie domu w Krakowie, kandydatura Stefana Batorego na króla Polski, bezkrólewie po śmierci Zygmunta II Augusta, sejm 1565, piotrkowski, sejm 1573 konwokacyjny, warszawski, przekazywanie kościołów protestantom, sejm 1567, piotrkowski, sejm 1562-1563 egzekucyjny, piotrkowski, sejm 1558-1559, piotrkowski , adopcje do herbu, spory między braćmi, ojciec - urzędnik ziemski poznański, sejm 1556-1557 warszawski , matka - kasztelanka sandomierska, królewszczyzny w Woj. Łęczyckim, przejście na protestantyzm, ojciec - urzędnik ziemski sochaczewski, matka - podskarbianka koronna, fundowanie zborów, rodzina Lasockich (z Lasocina) h. Dołęga, matka - Szydłowiecka, brat - Kasztelan Łęczycki, odejście od katolicyzmu, posłowanie z Woj. Łęczyckiego, spław zboża, stryj - sekretarz królewski, matka - burgrabianka krakowska, stryj - starosta w Woj. Sieradzkim, żona - Szczawińska, przyjęcie prawa miejskiego Warszawy, stryj - proboszcz, stryj - kanonik łęczycki, stryj - kanonik sandomierski, sejmy Królestwa Polskiego, starostwo gostynińskie (Woj. Rawskie), zięć - Myszkowski, stryj - urzędnik ziemski poznański, ojciec - starosta w Woj. Poznańskim, matka - starościanka sandomierska, ojciec - starosta w Woj. Płockim, ojciec - starosta w Woj. Rawskim, stryj - prałat w kapitule gnieźnieńskiej, stryj - starosta w Woj. Poznańskim, stryj - starosta w Woj. Łęczyckim, matka - starościanka sochaczewska, matka - starościanka łęczycka, brat - urzędnik ziemski łęczycki, brat - działacz reformacyjny, spory o patronat kościelny, synody protestanckie XVI w., dobra w Woj. Rawskim, zięć - urzędnik ziemski krakowski, zięć - urzędnik nadworny koronny, zięć - urzędnik ziemski, zięć - dostojnik kościelny, dzieci - 4 (w tym 3 synów), sejmy XVI w. (3 ćwierć), ojciec - urzędnik ziemski rawski
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Chmura tagów

Postaci powiązane

 

Stanisław Lasocki h. Dołęga

brak danych - 1534, między 25 I a 7 IV podkomorzy poznański
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Kochanowski h. Korwin

1530 - 1584-08-22
poeta
 

Wacław z Szamotuł

około 1526 - około 1560
kompozytor
 

Tomasz (Tommaso) Dolabella

ok. 1570 - 1650-01-17
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Marcin Giedroyć

XVI w. - 1621, przed 10 VII
wojewoda mścisławski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.